Lulja e Zemrës (2010)

Mujë S. Berisha LULJA E ZEMRËS Roman "Në kujtim të përhershëm vëllait Isufit, shoqes së jetës – Myrvetes dhe sugareshës – Violetës; të gjithë atyre që fati ua paracaktoi të përjetonin ditë të hidhura në kohë lufte në Kosovë dhe ecejake refugjati. Edhe të gjithë vëllezërve e motrave – shqiptarë të Maqedonisë e të Shqipërisë, të cilët na pritën zemërhapur dhe nuk kursyen asgjë që jetën tonë të refugjatit të na e bënin sa më të lehtë e të durueshme." SHTËPIA BOTUESE ROZAFA PRISHTINË,2010 BIBLIOTEKA KUTELI Redaktor: Sali Bashota Recensent: Ramadan Musliu Lektor: Sulejman Dërmaku Ballina: Jeton Halili Korrektore: Violeta Berisha - Fejzullahu Realizimi kompjuterik: Ardiana Mehmeti - Bajrami U shtyp në shtypshkronjën PROGRAF, Prishtinë Financuar nga: Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ISBN 978-9951-02-203-3 Verzioni elektronik: librariaeletronike.com

PËRMBAJTJA: Fq. Prolog 5 PJESA E PARË: Lindja e Arben Gurit - Syshkruarit 7 Magjia e ylberit 8 Shkarravinat e Benit 9 Beni piktor 10 Portreti i babait 12 Malësor Guri, kurrë nuk gjunjëzohet 14 Syzeza me dy gërsheta 16 Lufta i mori të gjitha, vendlindja mbeti vetëm vegim kujtimesh 19 Polici mjekërzi me zë korbi 23 Oxhaqet e shtëpive të djegura dëshmi për qëndresën 31 Në trenin ogurzi 34 PJESA E DYTË: "Në Bllacë mezi dola nga Ferri i Dantes" R.Kuqi 39 Në ferrin e Bllacës 40 Apoteoza e bukës dhe e ujit 46 Njerëzit zemërbardhë 49 Vdekjet dhe lindjet janë pjesë e jetës 54 Dalja nga Kampi i tmerrit 67 PJESA E TRETË: Gjaku nuk eshte ujë 71 Në Tetovë 72 Në familjen e doktorit si në zgjua bletësh 73 Mysafirët e rinj 79 Në spitalin e Tetovës 85 Dhoma numër 5 93 Në vizitë te Beni 110 Ushtari i plagosur Zef Sinishta 125 Një lajm i mirë 143 Shkolla me dyer hapur i pret fëmijët kosovarë 147 Ëndrra e trishtueshme 159 Profesor Astriti e viziton Benin në spital 161 Bllaca zbrazet - gjurmët e së keqes mbeten 168 Beni del prej spitalit 173 Përsëri tok në "Familjen e madhe" 177 Trazim mendimesh 201 Një ndarje e dhimbshme 217 PJESA E KATËRT: Në Turqi 221 Në Kampin "Gazi Osman Pasha" 222 Ndjenja e refugjatit të vërtetë 226 Takimi i vëllait me motrën 228 Ditët në kamp po rrokulliseshin ngadalë 230 Në shkollën e Kampit 233 Nënshkrimi i Marrëveshjes së Paqes në Kumanovë u solli gëzim të madh refugjatëve 235 Një orë e më parë në Kosovë 240 PJESA E PESTË: Persëri në tokë Kosove 243 Dikush nga udhëtarët u përkul dhe e puthi tokën 244 ... O Lulja ime! Shihemi nesër në shkollë ... O Beni im! Shihemi nesër në shkollë 248 Fund 250 Mendime rreth romanit "Lulja e zemrës" të autorit Mujë Berisha 251 Shënime biografike për autorin 253

* * *

---

“Romani i Mujë S.Berishës, “Lulja e zemrës”, për dallim nga kjo rrjedhë e romanit të deritashëm, përpiqet të përfillë një koncept krejtësisht tjetër: dokumentimin e realitetit duke trajtuar një moment thelbësor nga jeta kolektive e shqiptarëve në një moment tragjik të historisë nacionale: tragjedinë e Bllacës, të cilën shpesh jemi prirë ta quajmë edhe si një “eksod biblik”. Autori Mujë S.Berisha përvojën reale nga ky eksod arrin ta transformojë artistikisht dhe të bëjë mbindërtimin artistik, duke profilizuar personazhe, karaktere dhe fate në një situatë sa tragjike po aq edhe me perspektivë të hapur se historia duhet të shkojë tutje, se ekzistenca etnike duhet të vazhdojë më tej. Romani “Lulja e zemrës”, pos vlerave artistike që sjell, ai njëherazi ka edhe statusin e një dokumenti artistik për një periudhë historike që shënon kulmin e tragjikës nacionale. Situata tragjike që përbën bërthamën e rrëfimit romanor, vjen si një katarsis moral sepse ofron paradigmën e një pikëvështrimi human të njeriut në situata skajshmërisht johumane. Botimi i këtij romani pa dyshim se paraqet një kontribut në jo vetëm si dokumentim të një periudhe të rëndë për etnikumin tonë, sepse forcon memorien historike, por edhe si një artikulim artistik ku historia bashkëjeton me kujtesën artistike, sikundër që edhe pasuron zhanrin e romanit me një vepër që i dedikohet një lexuesi paksa më të rritur, atij të fazës së adoleshencës.”

Ramadan Musliu