Monday 3 February 2014

Këngë Për Zeqë Vërbanin


Demir Krasniqi, u lind më 1950 në Tugjec të Malësisë së Gollakut (Kamenicë). Shkollën fillore e kreu në vendlindje, Shkollën e Mesme të Muzikës në Prishtinë dhe u regjistrua në Shkollën e Lartë të Muzikës, por për shkaqe ekonomike nuk arriti që ta mbarojë. Ndërkohë u diplomua në dy degë të gazetarisë (Radio-gazetari dhe gazetari hulumtuese) në Universitetin e Gazetarisë Norvegjeze dhe në Universitetin e Gazetarisë Kanadeze.

Si arsimtar i kulturës muzikore, ka punuar në shumë shkolla fillore dhe të mesme, por është marrë edhe me gazetari në radio e televizion. Është i njohur dhe mjaft i popullarizuar, sidomos në Anamoravë si rapsod edhe interpret i muzikës popullore, krijues i këngëve në frymën e melosit tradicional popullor dhe kultivues i parodive, humorit dhe satirës popullore.

Është pjesëmarrës i dhjetra festivaleve kombëtare dhe ndërkombëtare, publikues i shumë disqeve të gramafonit dhe i mbi 70 albumeve të këngëve dhe muzikës popullore shqiptare. Demiri është autor i mbi dy mijë këngëve dhe valleve origjinale dhe mbledhës i mbi 4000 këngëve të ndryshme popullore. Deri më tash i ka botuar këto vepra:

1. "Mallëngjime dhe oshtima", Prishtinë, 1993;
2. "Qamili i Vogël - zë që nuk shuhet", Prishtinë, 1995;
3. "Gjakon Kosova", Gjilan, 1998;
4. "Këngë krismash lirie", Gjilan, 2000;
5. "Bejtë Pireva", Gjilan, 2002;
6. "Zeqir Maroca", Gjilan, 2002;
7. "Këngë krismash lirie", II, Gjilan, 2003;
8. "Familja Kurti nga Tugjeci", Gjilan, 2003.

Në dorëshkrim i ka të gatshme edhe shumë vepra të tjera që presin botimin.

Demir Krasniqi jeton dhe vepron në Gjilan.

Në shoqëri me Demir Krasniqin
(i pari nga e djathta)


ZEQË VËRBANI
rapsodi

N'dorë e mora çiftelinë,
Ta shpaloj pak historinë.
Ta këndoj nji trim shqiptar -
Zeqë Vërbanin, atdhetar!

Zeqë Vërbani, si kreshnik -
Ka nxanë Grykën n'Kaçanik,
Dërgut(1) pashës i ka dalë n'pritë,
Nji ushtri e kanë koritë!

Po ban Pasha: "Mjeri unë,i mjeri,
Me këta trima nuk koka seri!"
Idriz Seferi e Zeqë Vërbani -
Qesi trimash i don vatani!...

Këta kreshnikë prej Karadaku -
S'po i trembë topi, s'po i trembë gjaku!...
Le e rritë mbi kreshta t'gurit -
Kokan loza e Bajram Currit!"

Zeqë Vërbani në rreth t'Vitisë -
Karrshillak po i banë Serbisë!
Nuk duron çetnikë, komitë,
N'dru , Stojanin, e ka llomitë(2)!

Zeqë Vërbanin, atë zog shqiptari -
S'e trembë serbi,as bullgari!(3)
S'e trembë Krajli i Serbisë,
Jo, as Cari i Rusisë!...

Po kjanë Krajli, n'Beligrat:
"Nji shqiptar, s'po m'le rehat!
N'telegram(4), po m'proteston -
Për AGRAR, po m'kundërshton!"...

Se n'Gjilan, Krajli ka ardhë -
Zeqë Vërbani, i del për ballë:
"Ty, bre, Krajl, po t'shoh budallë,
Këto zullume, pse s'po i ndalë!
Ti, more, Krajl, keq po gabon,
Qysh po bjenë n'Kosovë, kolonë!
N'vend me i hapë shkollat shqiptare -
Po zbaton REFORMË AGRARE!...
Tokat tona me TAPI -
Ja u jepë serbëve e Malit t'Zi!
Po i bjen serbë e malazezë -
Kjo REFORMË, të qoftë e zezë!"...

Kështu thotë faqja e historisë -
Kurrë zullumi s'iu nda Shqipnisë!
Nga pushtuesit, nga barbarët -
Kurrë ditë t'bardhë, nuk panë shqiptarët!

Erdhi këtu lloj-lloj barbari -
Iku turku,erdh bullgari,
Malazezi e serbijani,
Këmishazitë dhe italiani!...

Zeqë Vërbani, n'robni ish rritë,
Nëpër lufta, ishte kalitë!
Italianët dhe këmishazitë -
N'tokat tona, ia vrajshin sytë!

"Marrshall"-zeza, italiani,
Thot:"Kush asht, ai Zeqë Vërbani?
Këmishazitë,po m'i ngacmon,
Këtë regjim, s'po ma duron!"...

Zeqë Vërbani, ai burrë trim,
I del "Marrshallit"(5) n'dyluftim!
N'dyluftim, iu shue jeta,
Veç për komb e troje t'veta!

Zeqë Vërbani, ai sokol mali,
Me armiqë, luftën s'e ndali,
S'e frikësoi Mbreti, as Krajli -
Për Kosovë, jetën e fali!

Zeqë Vërbani, çau stuhi -
Hapi shkolla e ndërroi kufi.
Luftë mbas lufte në Vërban -
Për Atdhe, u ba kurban!

Sa t'ketë trima, si Karadaku -
Kurrë pa tym nuk jet oxhaku!
Sa t'ketë trima, si Kaçaniku -
Kurrë n'Kosovë, s'mund t'shkelë armiku!

Sa t'ketë trima, si Stagova -
Kurrë pa Zot, nuk jet Kosova!
Sa t'ketë trima, si Zeqë Vërbani -
Kurrë pa Zot, nuk jet vatani!

Demir Krasniqi
rapsod popullor

_________________
(1) Pas Luftës së Kaçanikut më 1910, Turgut Pasha, Zeqë Vërbanit, Bajramit të Demës, Adem Kurtit dhe disa vërbanasve të tjerë që morën pjesë në luftë, ua dogji shtëpitë.
(2) Në vitin 1912/1913, si përfaqësues i Vërbanit në Komunën e Sllatinës, Zeqë Vërbani ra në konflikt fizik me Vojvodën famëkeq, Stojan Domorocin - Sellkiqin dhe u detyrua të emigrojë rreth 5 vjet në Turqi e Bullgari.
(3) Në qershor 1943 ushtria dhe policia bullgare natën e rrethojnë shtëpinë e Zeqë Vërbanit. Kur hasin në rezistencë nuk guxojnë të hyjnë në oborrin e rrethuar, e vrasin fqiun e tij, Ali Kovaçin me dy mysafirët e tij Nezir Miftarin dhe Ramadan Mustafën! Me atë rast në rrethana të pandriçuara vritet edhe një nënoficer bullgar për çka akuzohen Zeqë Vërbani dhe bijt e tij.
(4) Në vitin 1928, Zeqë Vërbani, në emër të shqiptarëve të Sllatinës, i dërgoi një telegram protestues Mbretit Aleksandër në Beograd, me të cilin i kritikoi organet agrare që ua merrnin tokat e punueshme shqiptarëve dhe ua jepnin kolonistëve serbomalazez. Telegrami ruhet edhe sot në Arkivin e Jugosllavisë dhe kopja në Arkivin e Kosovës. Ekzistimin e këtij telegrami i pari e zbuloi dhe e përmendi Dr.Hakif Bajrami në veprën e tij "Rrethanat shoqërore e politike në Kosovë më 1918-1941, botuar në Prishtinë më 1981.
(5) Në vjeshtë të vitit 1943, para shtëpisë së Zeqë Vërbanit zhvillohet një përleshje e armatosur me patrullën italiane ku u përdorën edhe bombat. Me atë rast, vritet Zeqë Vërbani dhe "Mareshali" italian dhe plagosen Hajrush Hajrullahu, Sherif Emini dhe Haki Misini. Italianët nuk arrijnë ta marrin kufomën e italianit të vrarë, i cili vorroset aty në afërsi, ku edhe sot i gjenden eshtrat.


* * *
ZEQË VËRBANI

Kush luftoi në Kaçanik?
Zeqë Vërbani, si kreshnik!
Kush luftoi kundër bullgarit?
Zeqë Vërbani, zogu i shqiptarit!

Kush luftoi kundër Serbisë?
Zeqë Vërbani, trimi i Shqipnisë!
Kush luftoi kundër komiti?
Zeqë Vërbani, ai zog petriti!

Kush luftoi kolonizimin?
Zeqë Vërbani, ia lumsha trimin!
Kush luftoi për shkollën shqipe?
Zeqë Vërbani,ai yll drite!

Kush për fyti, kapi "Marrshallin"?
Zeqë Vërbani, ia lumsha ballin!
Kush luftoi,ta mbrojë Kosovën?
Zeqë Vërbani, ia lumsha dorën!

Kush mbrojti nderin dhe fushën?
Zeqë Vërbani, ia lumsha pushkën!
Kush dha jetën për vatan?
Zeqë Vërbani, u ba kurban!

Zeqë Berisha - Zeqë Vërbani,
Lumja nana, ty, që t'bani!
T'njeh Tirana, t'njeh Gjilani -
Lum, si Ty, që t'pat vatani!

Demir Krasniqi
rapsod popullor




Hashim Shala u lind më 1936 në Vërbofc të Drenicës. Deri më tani komponoi 185 këngë, nxori 60 albume muzikore si dhe botoi disa blej me këngë të vetat. Hashim Shala këndon me mikun e tij Tahir Drenicën. Kënga dhe koloriti i zërit të tyre hyri në çdo vatër, madje shpërtheu edhe kufijtë, duke marrë pjesë në shumë manifestime e festivale të Kosovës dhe jashtë, u kurorëzuan me mirënjohje e shpërblime të niveleve më të larta si ajo në Munih të Gjermanisë, Danimarkë, Bruksel, Nju Jork e Çikago të SHBA-ve. Hashim Shala jeton në Prishtinë ku vepron dhe kontribuon në profesionin e vet.

Gëzim i madh sod në Vërban
(Kushtuar 50 vjetorit të Shkollës së Vërbanit)

Gëzim i madh sod në Vërban
Pesdhet vjet shkolla po i ban.
Jetish Vishi pika e djalit,
Zeqë Vërbani, sokol malit!
Zeqë Vërbani burrë dai,
Jetish Vishi mësues i ri,
Për Tiranë k'ta ia kanë msy'
Me hap shkollë, me ndrru' kufi.
Në Tiranë ata paskan shkue,
Shkollën shqipe m'e kërkue.
Ky Jetishi shka po ban
E hap shkollën në Vërban.
Shka po thot ky Zeqë Vërbani:
- Shkollës kurr' ju mos iu ndani!
Pesdhet vjet kurr' pa u ndalë,
Shumë shkollarë prej saj kanë dalë.
Jetish Vishi sod asht krenar,
Se n'Vërban ish mësues i parë.

Vërban, 1 qershor 1993

Këndoi me çifteli Hashim Shala,
rapsod popullor nga Drenica





Kënduar me 31.08.1997 me rastin
e promovimit të librit "Zeqë Vërbani dhe koha e tij"

No comments: